Banka kasaları, Kütüphaneler, Arşiv odaları, Veri işlem sistemleri ve teknik odalar, Haberleşme merkezleri, Trafo ve şalt odaları, Kontrol odaları, Test laboratuvarları, Yanıcı ve parlayıcı sıvıların bulunduğu depolar, Bilgisayar ve kontrol odaları, Kayıt depolama odaları, Elektrik kabinleri, Elektrik şalt odaları vb. alanlar, bu mahallerde çıkacak bir yangının ciddi maddi ve manevi kayıplara yol açacağı veya stratejik konumları nedeniyle yangın sonrası ciddi zaman ve maddi kayba neden olacağı için Gazlı Yangın Söndürme Sistemlerinin kullanımı açısından yüksek öncelikli alanlar olarak kabul edilir.
– Gaz seviyesinin doğru hesaplanması
– Borulama, sıvı akış hidrolik hesabı,
– Basınç sınıfına uygun boru ve fittings seçimi (Dikişsiz çelik çekme boru SCH40-80 / 3000'lik fittings)
– Boru hattı sızdırmazlığı.
– Oda sızdırmazlığı – Kablo ve boru geçiş noktalarındaki açıklıkların kapatılması, havalandırma kanallarına açılan menfezlerin veya büyük açıklıkların kapatılması ve gerektiğinde yangın algılama ve söndürme panelinden kontrollü otomatik damperler ile odanın izole edilerek uygulama ortamında sızdırmazlığın sağlanması. Gazın boşalmasından sonra odanın en az 10 dakika kapalı kalması sistem için esastır.
Gazlı yangın söndürme sistemlerinde FM200, Novec1230, karbondioksit ve diğer inert gazlar kullanılabilir. Bu gazlar mekanik, fiziksel ve kimyasal söndürme için kullanılabilir. Yangının oluşması için gerekli olan oksijen seviyesini düşürerek söndürme sistemini etkilerler.
NOAEL (No observed adverse effect level) – Gözlemlenmeyen ters etki seviyesi.
LOAEL (Lowest observed adverse effect level) – Gözlemlenen en düşük ters etki seviyesi.
Fm200 Gazı – Heptafloropropan (HFC 227ea – CF3CHFCF3 Molekül Ağırlığı 170 akb) gazı, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Halon gazına benzer şekilde, 25 bar basınç altında silindirlere doldurularak sıvı halde depolanabilir. Uygulanabilirliği ve kullanılabilirliğindeki en önemli nokta, sıvı gazın püskürtme nozulları aracılığıyla boşaltıldığında buharlaşarak korunan hacimdeki yanıcı yüzey üzerinde bir tabaka oluşturması ve böylece yanmayı engellemesidir. Halon gazının kimyasal söndürme özellikleri varken, Fm-200 gazının fiziksel ve boğucu söndürme özellikleri vardır.
Tüm temel yangın sınıflarını korur ve söndürür, aynı zamanda güvenlidir. Basınçsız bir ortamda kaynama noktası -16.4°C, donma noktası ise -127°C'dir. 20°C'de buhar basıncı 3.9 bar, sıvı yoğunluğu 1.41 g/cm³, buhar fazı yoğunluğu ise 0.1374 g/cm³'tür.
FM200 gazlı yangın söndürme sistemleri TS 15004 – TS 15005 – EN 15004 – EN 15005'e uygun olarak tasarlanır.
Novec1230 Gazı – Dodekafloro-2-metilpentan-3-on (FK-5-1-12 – CF3CF2C(O)CF(CF3)2 Molekül Ağırlığı 316 akb) gazı, FM200 gazına göre daha çevreci kabul edilebilir. Novec1230 gazının minimum tasarım konsantrasyonu çok düşüktür (%5.3-5.9), bu nedenle insan sağlığı üzerindeki etkisi minimum düzeydedir ve atmosferik ömrü 5 gündür (FM200 gazının atmosferik ömrünün 33 yıl olduğu tahmin edilmektedir).
Tüm temel yangın sınıflarına karşı koruma sağlar, söndürür ve aynı zamanda güvenlidir. Basınçsız bir ortamda kaynama noktası -49.2°C, donma noktası ise -108°C'dir. 20°C'de buhar basıncı 0.3260 bar, sıvı yoğunluğu 1.616 g/cm³, buhar fazı yoğunluğu ise 0.0719 g/cm³'tür.
Novec1230 gazlı yangın söndürme sistemleri TS 15004-2 standardına uygun olarak tasarlanır.
Karbondioksit – (CO2 – Molekül Ağırlığı 44 akb), çift söndürme işlevine sahip renksiz ve kokusuz bir gazdır; hem soğutucu hem de boğucu bir ajan olarak görev yapar. Başka bir deyişle, yangın için temel unsurlar olan ısı ve oksijenin etkilerini bloke ederek yangını söndürür.
Karbondioksit gazı boğucu bir gazdır ve bu nedenle insanların bulunduğu alanlarda tercih edilmez. Doğal bir gazdır ve geri dönüşüm süresi yoktur. Atmosferde %0.03'ten daha düşük bir konsantrasyonda bulunur.
Basınçsız bir ortamda kaynama noktası -78.5°C, donma noktası ise -56.6°C'dir. 20°C'de buhar basıncı 57.78 kPa, sıvı yoğunluğu 1.52 g/cm³, buhar fazı yoğunluğu ise 0.0762 g/cm³'tür.
İnert Gazlar – İnert gaz söndürme sistemleri, soluduğumuz havada doğal olarak bulunan gazları dağıtmak için nozullar kullanılarak tasarlanır.
– IG-01 Argon Gazlı Söndürme Sistemleri (%100 Argon)
– IG-100 Azot Gazlı Söndürme Sistemleri (%100 Azot)
– IG-55 NitroArgon Gazlı Söndürme Sistemleri (%50 Argon – %50 Azot)
– IG-541 Karbondioksitli NitroArgon Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri (%40 Argon – %52 Azot – %8 Karbondioksit)
İnert Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri, B sınıfı (yanıcı sıvılar), Yüzey A tehlike Sınıfı A ve 3 tehlike sınıfı için TS.15004-7, TS.15004-8, TS.15004-9, TS.15004-10, EN.15004-7, EN.15004-8, EN.15004-9, EN.15004-10 standartlarına uygundur. Bir hacim için gereken söndürücü gaz miktarı, bu tehlike sınırı için minimum tasarım konsantrasyonuna göre hesaplanır.
Gazlı yangın söndürme sistemleri, yangın türüne ve ortamın içeriğine bağlı olarak söndürme sırasında gereken konsantrasyona göre hesaplanır. Bu hesaplama, söndürücü gazın bileşimine ve söndürme malzemesi gereksinimlerine göre özel olarak belirlenmelidir.
Referans açıklama